امروز: سه شنبه 29 اسفند 1402
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
بلوک کد اختصاصی

مقاله بررسی نجوم جغرافیای ریاضی

مقاله بررسی نجوم جغرافیای ریاضی دسته: ریاضی
بازدید: 2 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 37 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 41

مقاله بررسی نجوم جغرافیای ریاضی در 41 صفحه ورد قابل ویرایش

قیمت فایل فقط 11,700 تومان

خرید

مقاله بررسی نجوم جغرافیای ریاضی در 41 صفحه ورد قابل ویرایش


درس :

جغرافیای ریاضی


فهرست مطالب
عطارد ( تیر)
کهکشان
رده بندی کهکشانها
کهکشان امراه المسلسله ( آندرومدا)
گروه محلی
ابرهای ماژولانی
ساختار کهکشانها
ابرهای ماژولانی
رده بندی مجدد
مشخصات کهکشان راه شیری
موقعیت خورشید در کهکشان راه شیری
زمین در فضا
سیارات و سایر اعضای منظومه شمسی
ویژگیهای عمومی منظومه شمسی
خانواده منظومه شمسی
سیارات خاکی
دهانه بزرگ بر روی عطارد
سیارات غول
سیارات دور منظومه شمسی
سایر اعضای منظومه شمسی
تعدادی از اقمار غول پیکر و مقایسه آنها با عطارد
سنگهای آسمانی آهنی یا سیدریتها
سنگهای آسمانی آهنی- صخره ای یا سیدرولیتها
شهابواره ها Meteoroid
گیسو Coma
قسمت جامد
دنباله دارها
اقمار سیارات
پلوتو
نپتون
اورانوس
زحل
مشتری
حیات درمریخ
اقمار مریخ
صحراها و تپه های شنی
کانیون
مریخ، سیاره سرخ
زهره ( ونوس)
تعریف کیهان

درس جغرافیای ریاضی یكی در دروس اصلی رشتة جغرافیا می باشد و موضوع آن نیز بررسی شكل هندسی زمین  و به ویژه حركات آن درفضا می باشد، مطالعه وضعیت اجرام آسمانی ازقبیل سیارات، ستارگان، سحابیها و كهكشانها را نیز در بر می گیرد. با فراگیری این دانش می توان دید وسیعی نسبت به جهان آفرینش از نظر جغرافیا را به دست آورد.

همبستگی جغرافیای ریاضی با دانش نجوم بسیار نزدیك و قابل بحث است و در واقع با كمك علم نجوم می توان دانش جغرافیای را فرا گرفت. این نكته قابل بررسی است كه هدف از دانش جغرافیای ریاضی وارد شدن به جزئیات اجرام سماوی، خواص آنها به ویژه فراگیری نجوم محض نمی باشد، بلكه از تركیب علم جغرافیا و نجوم می توان حوادث موجود در جهان مثل پدیده های خسوف و كسوف، جذر و مد و غیره را به راحی توجیه كرد.

امروزه بشر  با بهره جویی از كاوشهای فضای و انتفاع از كشفیات علمی بسیار، توانسته است گام كوچكی در پهنة اقیانوس بی كران جهان بردارد تا شاید بتواند به بخش مختصری از مجهولات فراوان خویش و موجودات حیرت انگیز جهان آفرینش نایل شود، به همین منظور درصد برآمد با كمك جغرافیا با آسمانها و مواد آن آشنا و به وسیلة این آشنایی و علاقه با توجه به اهمیت ویژه ای كه برای آن قایل است تا حدی به پیشرفتهای علمی دست یابد.

هنگامی كه بشر برای اولین بار آسمان بالای سر خود را مورد نظر قرار داد، دیدرس او فقط به آسمان بالای سرش محدود می شد. بعدها، او توانست وسایل علمی خاص را اختراع كند و به كمك آنها قادر به جستجو و مطالعه درفضای دورتر شود. در زمانهای اخیر اتفاقات جدید و هیجان انگیزی رخ داده است. بشر قادر به مسافرت و جستجو در فضا گشت و به همین علت هم اطلاعات او از جهان اطرافش به ناگهان افزایش یافت. بشر اولیه متوجه شد كه بسیاری از اجرام روشن موجود در آسمان، به آهستگی در میان ستارگان حركت می‌‌كنند. پس از طی قرون بسیار، او تشخیص داد كه زمین و بعضی از اجرام، در اطراف خورشید گردش می كنند. این اجرام فضایی متحرك، سیارات نامیده شده اند و همة آنها را همراه با خورشید، منظومة شمسی نامگذاری كرده اند. اگر چه كشف این سیستم اهمیت زیادی داشت، ولی واقعة با اهمیت تر در قرن هفدهم میلادی رخ داد. گالیله دانشمند ایتالیایی تلسكوپی را بنا كرد كه با كمك آن توانست عظمت و شگفتیهای كیهان را در اطراف سیستم خورشیدی مورد بررسی قرار دهد. او كهكشان راه شیری را مطالعه كرد و با كشف بزرگ خود نشان داد كه این راه، مركب از میلیاردها ستاره بسیار دور و كمرنگ می باشد. به كمك تلسكوپهای بسیار قوی و سایر وسایل علمی ( مانند نورسنج، طیف نگار و..) تاكنون بسیاری از اسرار این كهكشان كشف شده است.

با توجه به موارد فوق می توان دریافت كه علم نجوم در مسیر تحول خود به كشف بسیاری از قوانین حاكم بر اجرام سماوی نایل آمده است، ولی باید گفت كه كار تحقیق و پژوهش در این باره هرگز پایان پذیر نیست، زیرا با پیشرفت تكنولوژی، در هر زمان به اسرار تازه ای از جهان آفرینش دست می یابیم. به هر صورت، نقش و اهمیت نجوم در زندگی بشر انكار ناپذیر است و موارد كاربرد آن را میتوان در جهت یابی، هوانوردی، دریانوردی و مطالعات جغرافیایی، تهیه نقشه های مختلف جغرافیایی و نقشه برداری از زمین، پیش بینی جذر و مد، طوفان و توفند، توده های هوایی، انواع جبهه ها، اتمسفر و تركیب آن، فرایند های انتقال انرژی گرمایی، كیفیت پدیده های مربوط به تابش، تهیة تقویمهای مختلف و بررسی نیروی گرانش به كمك محاسبات نجومی، نام برد.

درحال حاضر علم نجوم را به پنج بخش كاملاً مجزا تقسیم می كنند كه هر بخش تخصص مخصوص به خود را می طلبد. این پنج بخش عبارتند از:

1-هیأت و نجوم Astronmy: در این مبحث تنها مسائل مربوط به حركت و جابجایی اجرام سماوی و اثران ناشی از این حركات مورد مطالعه قرار می گیرد و بیشترین مباحث درس جغرافیای ریاضی به این قسمت از دانش نجوم مربوط می شود.

2-اختر فیزیك Astrophysics:  در این بخش، ساختار، خواص فیزیكی، تركیب شیمیایی و تحولات درونی ستارگان مورد بحث قرار می گیرد. در دانش اختر فیزیك دربارة حركات ظاهری و حقیقی ستارگان و تعیین مواضع آنها نیز بحث می شود.

3-  طالع بینی Astrology : در این قسمت، به كمك حركت و مواضع اجرام سماوی، حوادث آسمانی پیشگویی می شود. البته آن دسته از پیشگویی های كه منطبق بر قوانین علمی است ( مانند رخداد خسوف و كسوف) مورد تأیید است و آن پیشگویی های كه پایة علمی ندارد و بیشتر جنبة فال گیری دارد، در این بخش مورد مطالعه قرار نمی گیرد.

4- كیهانشناسی Cosmology : این مقوله، قوانین عمومی تكامل طبیعی و مادی جهان و ساختار آن را بررسی می كند. به عبارت دیگر، جهان هستی را از دید كلی در نظر می گیرد و به مطالعة آن میپردازد. بررسی وضع كهكشانها، نواختران و به ویژه مسئلة انبساط جهان از مباحث این قسمت از دانش نجوم می باشد.

5- كیهان زایی Cosmogong : این بخش از دانش نجوم دربارة چگونگی پیدایش و منشأ كیهان بحث می كند. مسائل مربوط به پیدایش، تحول و تكوین عالم هستی در قلمرو مطالعات كیهان زایی است.

اكنون با توجه به تقسیم بندیهای ذكر شده در این قسمت، ملاحظه می شود كه دانش جغرافیای ریاضی ( زمین در فضا) در قسمت اول این تقسیم بندی یعنی در هیأت و نجوم قرار می گیرد. در این دانش تنها به مسائلی پرداخته می شود كه مربوط به حركات اجرام سماوی ( به خصوص سیاره زمین) و آثار ناشی از این حركات می باشد. مثلاً وقتی صحبت از دو رویداد آسمانی خسوف و كسوف می شود، این مطلب مستقیماً به جابه جایی و حركتهای سه جرم ارتباط و همبستگی بسیار نزدیك جغرافیای ریاضی و نجوم آشكار می گردد. از این رو نتیجه می گیریم كه در س جغرافیای ریاضی قسمتی از دانش هیأت است كه خوشبختانه پایه گزاران آن دانشمندان ایرانی مثل ابوریحان بیرونی، عبدالرحمن صوفی، خواجه نصرالدین طوسی و …بوده اند. اگر چه در عصر حاضر پیشرفتهای سریع و قابل ملاحظه ای در این علم به خاطر توسعه تكنولوژی و ساخت وسایل مدرن رصد اجرام سماوی، صورت گرفته است، ولی به اعتقاد همة دانشمندان غربی تمام كشفیات و پیشرفتهای دانش هیأت جدید بر پایة هیأت قدیم بنا نهاده شده است.

1-2- تعریف كیهان

كیهان را می توان تركیبی از ستارگان، سحابیها، سیارات، ستارگان دنباله دار و اجرام آسمانی دیگر تعریف كرد. به تصور ما این اجزاء جمع شده اند تا نقش كیهان را رقم بزنند. سیارات، سیاركها، اقمار، ستارگان دنباله دار، شهابسنگها به دور ستاره منفردی می گردند و ما آن را خورشید می نامیم. این مجموعة عظیم همه با هم منظومة شمسی را تشكیل می دهند. خورشید و بیلیونها ستاره دیگر اجتماعی از ستارگان را پدید می آورند كه كهشكان خودی یا راه شیری نامیده می شود. جهان، بسیاری از این كهكشانها یا اجتماعات ستاره ای را شامل می شود.

سیارات و سایر اعضای منظومة شمسی

5-1. مقدمه

ستاره شناسان نخستین، توجهشان را به پنج «ستاره» مخصوص جلب كرده بودند كه آرام آرام در میان صورتهای فلكی حركت می كردند. این « ستارگان» به عنوان « ستاره های سرگردان» یا سیارات شناخته شدند. سیارات با نور پیوسته ای می تابند، اما ستارگان واقعی اغلب چشمك می زنند سیارات به هیچ وجه شبیه ستارگان نیستند، خورشید ما نمونة یك ستاره است. خورشید از خود گرما و نور می تاباند، اما سیارات فقط بر اثر نوری كه از خورشید منعكس می كنند، می درخشند. بیشتر ستارگان بسیار بزرگتر از سیارات هستند. خورشید ما هزار بار از سیاره غول پیكر مشتری بزرگتر است. ستارگان چشمك زن خورشیدهای دیگری هستند كه از هر سیاره ای به ما دورترند. همة‌ سیاراتی كه در آسمان شب قابل رویت اند، اعضای خانوادة خورشید یا منظومة شمسی می باشند. پنج سیاره ای را كه بدون تلسكوپ می توان دید عبارت از : عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل. عطارد از همه به خورشید نزدیكتر است. بهترین موقع دیدن سیاره نورانی زهره سپیده دم یا هنگام غروب است و به این سبب اغلب آن را « ستارة صبح» یا « ستارة غروب» می نامند. مریخ را رنگش « سیاره سرخ» نامیده اند. دو سیاره غول پیكر مشتری و زحل را اغلب با تابش نور زرد رنگ پیوسته ای می توان دید. مریخ، مشتری و زحل نسبت به زمین در فاصلة دورتری از خورشید واقع شده اند.

پس از اختراع تلسكوپ ستاره شناسان سه سیاره دورتر را كشف كردند. اورانوس در سال 1160/1781 م، نپتون در 1225/1846 م. وپلوتو در 1282/1903م. كشف شد. هر 9 سیاره در مدارهایی به گرد خورشید سفر می كنند و همگی یك جهت را می پیمایند. سیارات نزدیكتر به خورشید زمان كمتری را برای این گردش صرف می كنند. نزدیكترین سیاره به خورشید یعنی عطارد تنها در 88 روز مسیر خود را می پیماید. گردش زمین به دور خورشید یك سال و گردش مشتری 12 سال به طول می انجامد.

« یون های كپلر» به مطالعه و بررسی در حركت سیارات پرداخت. او در سال 1609م كشف كرد كه مدارهای سیارات دوایری هستند كه اندكی كشیده شده اند و بضی نامیده می شوند. یك بیضی دارای دو نقطة كانونی است. برای هر مدار سیاره ای، خورشید در یكی از كانونها واقع می شود و این امر بدین معناست كه فاصلة سیارات از خورشید ضمن حركت در مدارشان مقدار كمی تغییر می كند. كپلر به چگونگی حركت سیارات پی برد( به فصل هفتم مراجعه شود) اما اسحاق نیوتون بود كه تشخیص داد نیروی گرانی، سیارات را در مدارشان نگه می دارد. گرانی زمین (ثقل یا جاذبه) باعث سقوط اشیاء به زمین می شود. اگر گرانی خورشید دائماً سیارات را به سوی خود نمی كشید، آنها از خورشید جدا می شدند و در اعماق فضا به پرواز در می آمدند.

خانوادة خورشید، جدا ازسیارات اعضای دیگری نیز دارد. بین مریخ و مشتری انبوهی از هزاران « سیارك( شبه سیاره)» یا سیارات كوچك قرار گرفته اند. ستارگان دنباله دار با دمهای بلند و روان خود از دورترین قسمتهای منظومة شمسی به ما نزدیك می شوند. در فضای بین سیارات علاوه بر غبار، سنگها یا شهابسنگها ( سنگهای آسمانی) نیز پخش و پراكنده شده اند. این سنگهای فضایی در صورت برخورد با جو زمین كاملاً می سوزند و خطر سیری از شهاب یا « شهاب ثاقب» به وجود می آورند.

بسیاری از سیارات دارای اقماری در مدار خد بوده و تا حدودی شبیه منظومه های شمسی كوچكتر می باشند. مشتری حداقل سیزده قمر دارد كه چهار تای آن را می توان با تلسكوپ كوچكی دید. نیروی گرانی اقمار را در مدار خود به گرد سیاراتشان حفظ می كند درست همانگونه كه این خاصیت، انسجام تمامی خانوادة خورشید را به یكدیگر حفظ می كند.

5-2- ویژگیهای عمومی منظومة شمسی

منظومة شمس از یك ستاره به نام خورشید،‌9 سیاره، 34 ماه، سیاركها و تعداد زیادی ستارگان دنباله دار تشكیل شده است. خورشید 100 بار سنگین تر از بزرگترین سیاره
( مشتری) و 700 بار سنگین تر از بقیة منظومة شمسی به اضافة سیاره مشتری می باشد.

این حقیقت كه جاذبة خورشید سیارات را در مدارشان نگه می دارد تا دیر باز در تاریخ ستاره شناسی تأیید نشده بود. تا زمان گالیله، عقیده بر این بود كه یكی از اشكال حركت ایده آل در طبیعت به صورت دایره است كه نیازی به نیرویی برای ادامة حرت تا بینهایت را ندارد. احتمالاً موافقت گالیله با این نظر غلط مانع از كشف قانون گرای توسط او گردید، اگر چه او تا مرز این كشف به عنوان نتیجه ای از حركات اجرام بر روی زمین پیش رفت. نیوتون اولین كسی بود كه این ایده قدیمی و بدون مفهوم را به دور ریخت و آنها را با بیان آشكاری از طبیعت حرك جایگزین كرد.




3. تشعشعات شدید ماوراء بنفش كه می تواند ساده ترین مولكولها را از بین ببرد.

در طول دهه های آتی، یافتن پاسخ صریحی، دال بر وجود حیات در مریخ، ممكن نیست، با وجود آن كه آزمایشهای وایكینگها عناصر متناقضی از حیات در مریخ را نشان می دهند، ولی می توان نتیجه گرفت كه امروزه بعضی از فرایندهای متأثیر از حیات به صورت اندام واره های اولیه در مریخ می تواند وجود داشته باشد و با این كه مریخ محتمل ترین سیاره ای است كه می توان موجودات زنده ای نظیر خزه ها و گلسنگها را در آن یافت.

ب- سیارات غول

سیارات غول، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون 5 تا 10 برابر بزرگتر و خیلی سنگینتر از زمین هستند، ولی به طور قابل ملاحظه ای چگالی آنها از زمین و همسایگانش كمتر و درحدود چگالی آب است. آنها محتوی سبكترین عناصر از قبیل هیدروژن و هلیوم می باشد. در نتیجه، ساختار یك سیاره غول با سیارات خاكی متفاوت است. مشتری و زحل عمدتاً از هیدروژن و هلیوم تشكیل شده اند و فاقد یك سطح معین می باشند، در حالی كه اورانوس و نپتون بیشترین مقدار گازهای سبك خود را از دست داده اند، و احتمالاً از یخهای آب، آمونیاك و متان كه در اطراف صخره ها ذخیره شده اند، تشكیل گردیده اند.

1. مشتری: مشتری بزرگترین سیارة منظومة شمسی و فاصلة آن تا خورشید 778 میلیون كیلومتر می باشد. مدت حركت انتقالی آن تقریباً 12 سال و طول شبانه روز آن 9 ساعت و 54 دقیقه است. سرعت چرخش مشتری بسیار سریع می باشد. این سرعت منجر به برآمدیگیهای استوایی می باشند. تخمینهای قطری ساختار داخلی مشتری نشان می دهد كه فشار در مركز سیاره در حدود 12 10*7/2 پاسكال است دما در مركز مشتری به ok 5000 می رسد. این دمای زیاد نتیجه انقباض این سیاره سنگین در اثر نیروی گرانی خودش می باشد. اگر مشتری 70 بار سنگین تر می بود، دمای آن تا حدی بالا می رفت كه برای افروزش واكنشهای هسته ای كافی بود و آن را مبدل به یك ستاره كوچك می كرد. فشار بسیار زیاد مشتری، اتمها را به حالت مایع فلزی نظیر لیتیوم و سدیم، در دماهای بسیار بالا در می آورد. پوشش ضخیمی از گاز بسیار فشرده هیدروژن و هلیوم در بالای هسته هیدروژن قرار گرفته است. این پوشش گازی توسط دو دسته ابر ضخیم احاطه شده است كه قسمت پایینی آن مشتمل برقطرات آب و بلورهای یخ و قسمت بالایی آن شامل بلورهای آمونیاك منجمد ( با دمای 184) می باشد. همین ابرهای آمونیاك منجمد، سطح مرئی سیاره را آشكار می سازند.

ابزارهای تعبیه شده در فضاپیماهای پایونز نشان دادند كه مشتری بیشتر از آنچه كه گرما از خورشید دریافت می كند به فضا تابش می نماید. این گرمای اضافی می تواند باقیماندة گرمای آزاد شده در هنگام شكل گیری این سیاره باشد. و یا این كه سیاره همچنان كه در اثر نیروی گرانی خود به چروك شدن ادامه می دهد، گرما نیز به مقدار ثابتی آزاد می شود.

عكسهای ارسالی از این فضاپیماها، ابرهای مغشوشی به شكل طوفانهای عظیم و گرد بادهای بزرگ نشان می دهد كه تا هزاران كیلومتر امتداد دارند. این عكسها لكه های قرمز رنگ بزرگی را نشان می دهد كه حدود 40 كیلومتر طول دارند و در مدت 300 سال گذشته وجود داشته اند. این لكه ها احتمالاً مركز طوفانهای عظیمی میباشند كه منشأ آن هنوز معلوم نیست.

سیارة مشتری در برگیرندة هیدروژن فراوان همراه با عناصر عادی مانند كربن، ازت و اكسیژن است. در میا نآنها آمونیكا و متان نیز مشاهده شده اند، همچنین احتمالاً بخار آب نیز وجود دارد. این كتاب به وفور در جو اولیة وجود دارد و لذا می توان گفت كه هنوز قدمهای اولیه مسیر تكامی حیات بر روی سیارة مشتری زمین وجود داشته اند و در اتفاقاتی كه به توسعة حیات در روی زمین منجر شده اند، نقشی بحرانی داشته اند. اهمیت آنها در تحول روی زمین به پایان رسیده و مدت زیادی است كه فرار كرده اند. اما این تركیبات همچنان در سیارة مشتری وجود دارد ولذا می توان گفت كه هنوز قدمهای اولیه مسیر تكاملی حیات بر روی سیارة مشتری برداشته نشده است. مشتری را می توان تقریباً به مدت شش ماه از سال، به صورت سیاره ای درخشان در پهنة آسمان دید.

قیمت فایل فقط 11,700 تومان

خرید

برچسب ها : رده بندی کهکشانها , ابرهای ماژولانی , ساختار کهکشانها , مشخصات کهکشان راه شیری , تحقیق , مقاله , دانلود تحقیق

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر